Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012

Ο Έρωτας στα χιόνια - Εργαστήριο Διερευνητικής Δραματοποίησης

   «Ο Έρωτας στα χιόνια», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Αντικείμενα που χρησιμοποιούνται : Λευκή γάζα, παλιό  παλτό, άσπρες κόλλες Α4, κλάβες, Cdplayer

           I.    Α’ Φάση: Δημιουργία ατμόσφαιρας ομάδας
{ μουσική: }
   Οι ασκήσεις πραγματοποιούνται έπειτα από λεκτική καθοδήγηση του εμψυχωτή.
α) Άσκηση χαλάρωσης, παρατηρητικότητας, συγκέντρωσης της προσοχής, φωνή, γνωριμίας
Τα άτομα αρχίζουν να τεντώνουν  τα άκρα τους (αυχένα, ώμους, αγκώνες, χέρια, δάκτυλα, πόδια, γόνατα, πατούσες) σιγά σιγά σαν σε πρωινό ξύπνημα, παρατηρώντας ο καθένας τα μέλη του να απομακρύνονται από το κορμό. Καθώς τα σωματικά μέλη   ξεδιπλώνονται στο χώρο, όποιος θέλει μπορεί να συνοδέψει με κάποιο ήχο την κίνησή του. Καθώς περπατούν,  παρατηρούν τους άλλους, τον τρόπο που τα μέλη τους κινούνται και ανοίγονται στο χώρο καθώς  το πρόσωπό τους και την έκφρασή τους.
β) Άσκηση σωματικής κίνησης και έκφρασης
Η ομάδα περπατά ελεύθερα αλλάζοντας συχνά κατεύθυνση στο χώρο (αργά, γρήγορα, στις μύτες, στις φτέρνες κ.α.).
 { σταμάτημα της μουσικής και  χτύπημα από κλάβες }
Η ομάδα μένει  ακίνητη.
{ ήχος από καμπάνες, Χριστουγεννιάτικη μουσική }
  Η ατμόσφαιρα αλλάζει και γίνεται Χριστουγεννιάτικη.
γ) Άσκηση φαντασίας και μεταμορφώσεων
Τα άτομα ετοιμάζονται να βγούν στη πλατεία του χωριού να συναντήσουν τους φίλους και τους συγγενείς τους. Ντύνονται ζεστά  γιατί έξω το κρύο είναι βαρύ (μπουφάν , κασκόλ, μπότες κ.α. προτείνει η ομάδα), πίνουν ζεστό τσάι , καφέ, σοκολάτα για να ζεσταθούν .
δ) Άσκηση γνωριμίας
Αφού ετοιμάστηκαν, γνωρίζονται  με όποιον συναντούν (κάθε φορά και διαφορετικό) και με όποιο τρόπο επιθυμούν μέσα στην  χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα των ημερών .
{ σταμάτημα μουσικής }
Τα άτομα μένουν ακίνητα. Ο εμψυχωτής σκορπά  στο χώρο τις χιονόμπαλες, εισάγοντας το στοιχείο του χιονιού στο δραματικό περιβάλλον.
{ μουσική χριστουγεννιάτικη  }
στ) Καθοδηγημένος αυτοσχεδιασμός
 Ο καθένας  εμπλέκεται ατομικά ή σε ζευγάρια σε φανταστικό παιχνίδι με  αφορμή την ύπαρξη των χιονόμπαλων, ενώ ο εμψυχωτής ενισχύει λεκτικά τον αυτοσχεδιασμό.
{ σταμάτημα μουσικής }
Η ομάδα μένει ακίνητη. Ο εμψυχωτής την καλεί να κλείσει τα μάτια ώστε να αφουγκραστεί ο καθένας μέσα από το σώμα του, την κρύα χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα και τους άλλους γύρω του. Περιγράφοντας την κρύα ατμόσφαιρα, εισάγει το παλτό, εναποθέτοντας το στην πλάτη ενός ατόμου και καλώντας την ομάδα να το επεξεργαστεί.
{ μουσική χριστουγεννιάτικη }
Δράση
{ σταμάτημα μουσικής }
Η ομάδα μένει ακίνητη. Ο εμψυχωτής  τοποθετεί τη λευκή γάζα  με τέτοιο τρόπο, ώστε να σχηματίζει ένα δακτύλιο στο έδαφος και μέσα σε αυτόν τοποθετεί τις χιονόμπαλες. Πάνω σε αυτές εναποθέτει το παλτό. 
Ο εμψυχωτής  καλεί την ομάδα, αφού χόρτασαν το κρύο , το χιόνι, το  χριστουγεννιάτικο αυτό πρωινό, να επιστρέψουν στον κύκλο της ομάδας  διασχίζοντας το άσπρο απ’ το χιόνι σοκάκι και να βρούν τη θέση τους πάνω σε αυτό. Στο κέντρο του κύκλου βρίσκονται οι χιονόμπαλες και πάνω τους το παλτό.

          II.     Φάση: Γνωριμία με το αρχικό περιβάλλον
v   Επαφή με το ερέθισμα
 Τα άτομα αρχίζουν να έρχονται κοντά με το παλτό να το αγγίζουν, να το αφουγκράζονται, μπορούν  να το  αγγίξουν και να το ψάξουν.
Στο παλτό υπάρχει ένα κλειστό συστημένο γράμμα, στην εσωτερική τσέπη του, στο οποίο η ημερομηνία δε φαίνεται καθαρά λόγω της παλαιότητάς του, αλλά και γιατί έχει μουσκέψει από τη βροχή μαζί με το παλτό. Ο παραλήπτης είναι κάποιος κύριος Γιάννης (ο μπαρμπα- Γιαννιώς νεότερος) και στη θέση του αποστολέα το όνομα του γείτονα στο χωριό. Το γράμμα είναι το εξής:

Σου στέλνω αυτό το γράμμα, εκ μέρους της γυναίκας σου, για να σου μεταφέρω νέα της οικογενείας σου. Επιθυμεί να στα αναγγείλλει η ίδια, αλλά δυσκολεύεται αφού δεν ξέρει γράμματα. «Δεν πάνε 2 μήνες που μπαρκάρησες για τη Μασσαλία και ο γιατρός του χωριού μόλις μου ανακοίνωσε τα νέα για την, ανάστατη το τελευταίο καιρό, υγεία μου. Πόσο θα χαιρόσουν αν ήσουν εδώ και τον είχες ανταμώσει. Θα στα έλεγε αυτός όπως ακριβώς τα είπε σε εμένα. Δε βαστώ να μιλώ από  δάκρυα χαράς. Δε θα σε ταλαιπωρήσω άλλο.  Η υγεία μου είναι ασθενική , αλλά αυτή τη φορά είναι ένα παιδί που σαλεύει μέσα μου και ταράζει τα σωθικά μου. Το παιδί μας. Πόσο το περιμέναμε αυτό το παιδί. Δεν είσαι εδώ για να το χαιδέψεις παρά αφουγράζεσαι  τα φουρτουνιασμένα κύμματα και μελετάς τους χάρτες του ουρανού για να χαράξεις την ταραγμένη πορεία σου. Ανησυχώ για σένα αλλά τώρα ανησυχώ και ευγνομονώ συνάμα το Θεό για το παιδί μας. Σε περιμένουμε να γυρίσεις να μας επισκεφθείς  όπως πάντα, γεμάτος νέες ιστορίες για τις θάλασσες και τα μυστικά της.»
    ΙΙΙ. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ – ΝΕΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
v  Πρώτες επισημάνσεις για την εξέλιξη της ιστορίας
   Ο εμψυχωτής ρωτά για πληροφορίες γύρω από την προέλευση του παλτού:

- Τι γυρεύει εκεί , μακριά από τον ιδιοκτήτη του, στη μέση του χειμώνα;
- Τι μαρτυρά για την πολιτισμική επαγγελματική ταυτότητα του ιδιοκτήτη;
- Αυτός που το φορούσε ήταν άντρας ή γυναίκα;
- Ποιός μπορεί να το άφησε εκεί και γιατι;
- Τι μπορούμε να κάνουμε τώρα που βρέθηκε στο δρόμο μας;

Συζήτηση και συνόψιση των νέων στοιχείων που προέκυψαν γύρω από την προέλευση του παλτού και την ιστορία που ξεδιπλώνεται από το γράμμα. Ο εμψυχωτής προτρέπει την ομάδα να ταξιδέψει για να παραδώσει το γράμμα που για κάποιο λόγο έμεινε στο παλτό και δεν έφτασε ποτέ στον παραλήπτη,  ώστε να του μεταφέρουν τα ευχάριστα νέα.
v  Δημιουργία δράσης και στοχασμού
α) Καθοδηγημένη φαντασία
Τα μέλη της ομάδας γίνονται ναυτικοί και ταξιδεύουν στο λιμάνι της Μασσαλίας για να βρούν τον παραλήπτη του γράμματος να του παραδώσουν το γράμμα. Ετοιμάζουν το καράβι, παίρνουν κυάλια, ετοιμάζουν τους χάρτες, αποχαιρετούν τις οικογένειές τους για το ταξίδι.
β) Παγωμένη εικόνα – Θέατρο Φόρουμ
Τα άτομα χωρίζονται σε ομάδες, πιθανόν ανάλογα με τη δουλειά που είχαν αναλάβει ως ναυτικοί και αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν δράσεις που καταλήγουν σε παγωμένες εικόνες με θέμα  τη ζωή τους στη θάλασσα. Δράσεις αυτοσχεδιαστικές που συνθέτουν σταδιακά μία εικόνα.  Κάθε φορά η μία ομάδα λειτουργεί ως θεατής για την άλλη. Τα μέλη της ομάδας θεατών μπορούν, αφού σχηματιστεί η εικόνα, να παρέμβουν και να τη μετασχηματίσουν.
γ) Ανίχνευση της σκέψης
Ο εμψυχωτής ρωτά τα «κομμάτια» των εικόνων για να μάθει βαθύτερες σκέψεις και συναισθήματα.
Η ομάδα κατεβαίνει στο λιμάνι για να βρεί τον παραλήπτη. Τον αναζητά στους ναυτικούς στο λιμάνι.
δ) Ο εμψυχωτής σε ρόλο  ναυτικού.
Τους ρωτά αν ψάχνουν κάποιον. Τους απαντά, ότι πάει καιρός από το τελευταίο ταξίδι του και ότι δε μπαρκάρει πια. Αν θέλουν να τον βρούν πρέπει να τον ψάξουν στο χωριό. Λίγο πρίν φύγει, τους συμβούλεψε να τον παροτρύνουν  να τους πει ιστορίες από τη θάλασσα  καθώς είναι πολύ καλός αφηγητής μετά από τόσες περιπέτειες που έχει ζήσει..
ε) Συγγραφή ημερολογίου
Ο καθένας γράφει ή ζωγραφίζει μία σελίδα για το ναυτικό ημερολόγιό  του, την πιο τρελή περιπέτεια που έζησε στο ταξίδι του στη θάλασσα ή τη στιγμή που δε θα ξεχάσει ποτέ. Τις παρουσιάζουν μόλις φθάσουν στο χωριό.
Η ομάδα φθάνει στο χωριό και αναζητά τον παραλήπτη του γράμματος.
στ) Ο εμψυχωτής σε ρόλο κατοίκου του χωριού
Ο εμψυχωτής μπαίνει σε ρόλο κάτοικου του χωριού. Ο κάτοικος παίρνει το γράμμα, το διαβάζει και καταλαβαίνει ότι πρόκειται για την ιστορία του μπαρμπα-Γιαννιού. Τους αναφέρει, λοιπόν, ότι πάει πολύ καιρός από τότε που γεννήθηκε αυτό το παιδί και ο Γιάννης, στο όνομα του παραλήπτη, είναι πλέον  «μπαρμπα-Γιαννιώς». Συνεχίζει , « Ο μπαρμπα-Γιαννιώς ο Έρωντας» . Πρότεινε να κάτσουν μαζί του στο καφενείο του χωριού για να τους πει την ιστορία του μπαρμπα-Γιαννιού. Τους είπε για τα ταξίδια του, τις ιστορίες του από τα λιμάνια, για το θάνατο της γυναίκας του και του παιδιού του, για το γυρισμό του στο χωριό και τη θλίψη του για τα μαντάτα  της οικογένειάς του. Τους είπε για τη ζωή του στο χωριό, για το σοκάκι και τα τραγούδια του, για τη γειτόνισσα και τον καημό του. Τους άφησε λέγοντας:  «Kαι είχε πέσει εις τον έρωτα, με την γειτόνισσαν την Πολυλογού, διά να ξεχάση το καράβι του, τας Λαΐδας της Mασσαλίας, την θάλασσαν και τα κύματά της, τα βάσανά του, τας ασωτίας του, την γυναίκα του, το παιδί του. Kαι είχε πέσει εις το κρασί διά να ξεχάση την γειτόνισσαν».
Θεατρικές τεχνικές που μπορεί να ακολουθήσουν :
α) Συλλογικός χαρακτήρας του μπαρμπα-Γιαννιού-
Με λεκτική καθοδήγηση από τον εμψυχωτή, κάθε μέλος της ομάδας μπαίνει στο ρόλο του μπαρμπα-Γιαννιού. «Μία νύχτα που επιστρέφει μεθυσμένος από το κρασί στο σπίτι μονολογεί σκέψεις φωναχτά, άλλοτε για τη γυναίκα του, άλλοτε για το παιδί του, άλλοτε για τη γειτόνισσα. Βυθισμένος στη μέθη, αυτή που κρατά ζωντανές τις αναμνήσεις του, σαν τους είχε μπροστά του. Εκεί, στο χιονισμένο σοκάκι. Μπροστά του. Ολοζώντανους». Με το άγγιγμα του εμψυχωτή κάθε άτομο μπορεί να πει χωρίς να βγεί από το ρόλο τις σκέψεις του στους άλλους.
β) Καρέκλα αποκαλύψεων για το μπαρμπα-Γιαννιώ και τη γειτόνισσα  ή για άλλους ρόλους που η ομάδα θα έχει επιλέξει
γ) Περίγραμμα των χαρακτήρων 
δ) Διάδρομος της συνείδησης

 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Ο εμψυχωτής έρχεται με  την ομάδα σε κύκλο και στη μέση τοποθετεί το παλτό και το γράμμα. Τους καλεί να χαλαρώσουν το σώμα τους και παρατηρήσουν  το παλτό και το γράμμα. Ύστερα να φέρουν στις σκέψεις τους τις περιπέτειες που πέρασαν στη θάλασσα, τη γνωριμία τους με το χωριό και τους κατοίκους του. Τη ζωή του μπαρμπα-Γιαννιού.
Στη συνέχεια, να νιώσουν το σώμα τους να ζωντανεύει, μέσα στο κρύο του χειμώνα, και το αίμα τους να κυλάει και να τους ζεσταίνει, να τους φέρνει κοντά. Τώρα, αφού ανοίξουν  τα μάτια, μπορούν να κοιτάξουν ξανά το παλτό και αυτό τώρα δε θα μοιάζει το ίδιο. Μπορεί ο καθένας να βρεί το δικό του σημείο πάνω στο παλτό και να το αγγίξει, να το μυρίσει, να το γνωρίσει και να το αποχαιρετήσει.
Στη συνέχεια, μπορεί ο καθένας να κόψει ένα κομματάκι από το γράμμα και να το κρατήσει για πάντα μαζί του.
Στη θέση του γράμματος του μπαρμπα-Γιαννιού μπορεί ο καθένας να βάλει ένα δικό του γράμμα για μια δική του ιστορία που συνέβη κάποτε, κάποια περασμένα αλλά όχι ξεχασμένα Χριστούγεννα …
       
 Νίκη Σαμίου

 



Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2012

Πες τα όλα στον περιπτερά!!

Στο σημερινό εργαστήριο (4.02.2012), μας ανατέθηκε μία μικρή εργασία για την επόμενη φορά. Θα κάνουμε κάποιον αυτοσχεδιασμό, όμως θα πρέπει να έχουμε σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα που θα επιλέξουμε και να γράψουμε κάποια πράγματα για εκείνον.

Κοινό στοιχείο για όλους μας, είναι ότι μένουμε στην ίδια γειτονιά, στην ίδια πολυκατοικία και ψωνίζουμε όλοι από τον περιπτερά της γειτονιάς μας, ο οποίος, όμως, έχει ένα μικρό ελάττωμα…είναι πάρα πολύ κουτσομπόλης! Συμφωνήσαμε να στείλουμε όλοι την αναλυτική περιγραφή του χαρακτήρα μας στον περιπτερά (κατά κόσμον Γιώργο), έτσι ώστε να γνωρίζει πράγματα για εμάς. Όμως θα ήταν καλό για να ξέρουν όλοι τους γείτονές τους, να γράψουμε σε αυτή την ανάρτηση, ως σχόλιο, λίγα πράγματα για το ποιοι είμαστε.

Για να μπορέσετε να σχολιάσετε, είτε θα γίνετε μέλη τους ιστότοπου, είτε μπορείτε να κάνετε επιλογή ως Ανώνυμος χρήστης, όμως μην ξεχάσετε να γράψετε το όνομά σας, για να ξέρουμε ποιος είναι ποιος!

Ας συστηθούμε λοιπόν…

Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012

«Ο μύθος της Πανδώρας»-Διερευνητική δραματοποίηση-Σχέδιο εργασίας




Χώρος:  σχολική αίθουσα

Χρόνος:  150’(2 1/2 ώρες )

Ηλικία παιδιών: 9 ετών (Γ’ Δημοτικού)

Υλικά:  πανιά, cd με μουσική, πήλινο αγγείο, μαρκαδόροι, πηλός, χαρτί του μέτρου, κόλλες Α4, μολύβια


Στόχοι
  •  Η αξιοποίηση της διερευνητικής δραματοποίησης  στο μάθημα της ιστορίας της Γ’ Δημοτικού με σκοπό τα παιδία  να έρθουν σε επαφή με τους σημαντικότερους ελληνικούς μύθους
  • Να γνωρίσουν το μύθο της Πανδώρας
  • Να κατανοήσουν την έννοια του χώρου, χρόνου, και της αλλαγής
  • Να εξερευνήσουν τις δυνατότητες που τους δίνει το σώμα τους
  • Να αναπτύξουν δεξιότητες  μη λεκτικής επικοινωνίας
  • Να δημιουργήσουν λόγο, προφορικό και γραπτό ανάλογα με τις κοινωνικές τους περιστάσεις
  • Να μάθουν να επικοινωνούν και να συνεργάζονται με τα μέλη της ομάδας


Λίγα λόγια για τον μύθο……Στο Έργα και Ημέρες ο Ησίοδος 7ος/8ος αιώνας π.Χ. αναφέρει ότι ο Δίας θύμωσε τόσο πολύ όταν έμαθε ότι ο Προμηθέας έδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους όπου διέταξε τον Ήφαιστο να φτιάξει από χώμα και νερό ένα ανθρώπινο πλάσμα. Έτσι λοιπόν έγινε έφτιαξε μια γυναίκα εκπληκτικής ομορφιάς που είχε όλες τις χάρες των θεών για αυτό και ονομάστηκε Πανδώρα. Ο Δίας της έδωσε να πάρει μαζί της και ένα μεγάλο πιθάρι-αποθηκευτικό αγγείο όπου είχε μέσα δώρα για τους ανθρώπους και την έστειλε στον Προμηθέα. Ο Προμηθέας (ο «Προνοητικός») κατάλαβε ότι κάτι είχε μηχανευτεί ο Δίας και δεν την δέχτηκε και συμβούλεψε τον επιπόλαιο αδερφό του τον Επιμηθέα (ο «Όψιμα» σκεπτόμενος) να προσέχει τα απροσδόκητα δώρα. Ο Ερμής, μεσολαβητής θεών-ανθρώπων, έφερε την Πανδώρα στον Επιμηθέα και εκείνος μαγεμένος με την ομορφιά της την δέχτηκε. Η Πανδώρα είχε όμως ένα ελάττωμα, την περιέργεια, έτσι άνοιξε το πιθάρι και από μέσα απελευθερώθηκαν όλα τα δώρα εκτός από ένα, την ελπίδα. Άλλα τι ακριβώς περιέχει το αγγείο; Και τι να σημαίνει η απελευθέρωση του περιεχομένου του; Συμφωνά με τον Ησίοδο το δοχείο περιείχε όλα τα δεινά, εκτός από την ελπίδα, τα οποία έπληξαν τον κόσμο. Ωστόσο κατά το Βάριο (έναν αφηγητή μύθων που ανήκει στο 2ο αι. μ.Χ.), το αγγείο περιείχε όλα τα καλά τα οποία ξεγλίστρησαν από την ανθρωπότητα και παρέμεινε μόνο η ελπίδα. Ποια εκδοχή είναι σωστή ή όχι δεν έχει αναφερθεί, οπότε αυτό μας βοηθά μέσω της διερευνητικής δραματοποίησης, να δώσουμε την δική μας εκδοχή στο μύθο…

Τι είναι μύθος; Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική έννοια της λέξης, σημαίνει Λόγος, Ομιλία, Διήγηση και με το πέρασμα του χρόνου απόκτησε ένα ευρύτερο φάσμα σημασιών. Στο τέλος καταλήγει να σημαίνει την πλαστή διήγηση, δημιούργημα της φαντασίας, αντίληψη που κυριαρχεί και σήμερα πολύ στον κόσμο. Όμως ας έχουμε υπόψη την αρχική έννοια δηλ. ότι ο Μύθος είναι Λόγος, μια Διήγηση που μεταδίδεται από στόμα σε στόμα. Μύθους συναντάμε σε όλους τους λαούς της γης. Φαίνεται ότι αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο  στην εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Η μυθική ιστορία διαδραματίζεται σε ένα χώρο-χρόνο πέρα της κοινής ανθρώπινης εμπειρίας. Η Μυθολογία είναι το σύνολο των μύθων που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη παράδοση ενός λαού (θρησκευτική-ηρωική κλπ). Ακόμα σημαίνει την επιστήμη μελέτης των μύθων.


Στάδια ανάπτυξης

Α. Δημιουργία ατμόσφαιρας ομάδας(διαμόρφωση σκηνικού χώρου- ασκήσεις χαλάρωσης-παρατηρητικότητας )Διάρκεια 20’

Από τη σχολική αίθουσα έχουν απομακρυνθεί τα θρανία ή επειδή δεν είναι τόσο εφικτό μπορεί να δημιουργηθεί ένα «Π» σαν σχήμα για να υπάρχει κενός χώρος στη μέση. Μπορούμε πάνω στα θρανία να ανεβάσουμε τις καρέκλες και να τα σκεπάσουμε με πανιά ώστε να οριοθετείται ο χώρος και να δίνεται προσοχή στο κέντρο του χώρου, όπου θα έχει τοποθετηθεί  πάνω σένα μικρό ύψωμα (ίσως ξύλινο καφάσι) καλλυμένο με πανί, ένα πήλινο αγγείο. Στη βάση του θα έχει τοποθετηθεί μια ταμπελίτσα με το όνομα «Πανδώρα».

-Μόλις μπαίνουν τα παιδιά στη τάξη μπορούν να διαλέξουν να καθίσουν σένα σημείο του χώρου  και με το βλέμμα τους μόνο να παρατηρήσουν το σημερινό τους επισκέπτη, χωρίς να το αγγίξουν.
-Έπειτα προτρέπουμε τα παιδιά να κλείσουν τα μάτια τους έχοντας κρατήσει στη μνήμη τους την τελευταία εικόνα που είδαν μπροστά τους.
-Καθώς η εικόνα χάνεται στο σκοτάδι, μια άλλη αίσθηση έρχεται να κάνει αισθητή την παρουσία της. Είναι η ακοή…αυτή η κυρία μας βοηθά να ακούμε κάθε λογής ήχους, ήχους δυνατούς, παράξενους, σιγανούς. Να! όπως τώρα ακούγεται…..π.χ. γέλια παιδιών από τη διπλανή αίθουσα. Αν εντόπισες και εσύ κάποιον ήχο μην μας το αποκαλύψεις αμέσως. Απλά σήκωσε το χέρι σου ή κάποιο άλλο μέλος του σώματος σου και με το άγγιγμα μου…μπορείς να μας το αποκαλύψεις.
-Καθώς συνεχίζουν να έχουν κλειστά τα μάτια μπορείς να πεις…Ω! σαν κάτι να ακούω που σιγά σιγά αρχίζει να δυναμώνει είναι μια μουσική που με καλεί, με καλεί να σηκωθώ από το πάτωμα στην όρθια θέση. Και Ναι!αυτή η μουσική είναι μαγική και αρχίζει και κουνά κεφάλι, χέρια, παλάμες κοκ, κίνηση προς τα κάτω.
-Τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στο χώρο με το ρυθμό της μουσικής προσέχοντας το σημερινό επισκέπτη, μόλις σταματήσει η μουσική το βλέμμα τους στρέφεται στο αγγείο.
-Μόλις σταματήσει η μουσική απ’τό σημείο που βρίσκονται, κάνουν ένα βήμα προς το αγγείο, αλλά δεν πρέπει να το αγγίξουν
-Κάνουν το ίδιο με 3 και 10 βήματα. Αν κάποιος αγγίξει το αγγείο γίνεται σκιά του εμψυχωτή και πρέπει η ομάδα να βρει έναν τρόπο να τον ελευθερώσει…
-Σταματά η μουσική, μένουμε ακίνητοι, μόλις ακουμπάω κάποιον αρχίζει να περιγράφει το αγγείο, τον σταματάω όπου θέλω και συνεχίζω στον επόμενο…

Β. Γνωριμία με το αρχικό περιβάλλον (παρουσίαση κινήτρου, εισαγωγή στο δραματικό περιβάλλον-αφήγηση μύθου-δάσκαλος & παιδιά εκτός ρόλου) Διάρκεια 15’

-Καθόμαστε σε κύκλο γύρω απ’τό αγγείο. Το κάθε παιδί το παίρνει στα χέρια του και υποθέτει τι έχει μέσα. Μπορεί να το ανοίξει μετά να το δει αλλά δεν θα αποκαλύψει τι είδε (δεν έχει τίποτα) για να μην χαθεί η μαγεία…

Και ξεκινούν οι ερωτήσεις του δασκάλου-εμψυχωτή
-Αυτό το αγγείο πότε να το χρησιμοποιούσαν;
-Σε ποια εποχή να υπήρχε;
-Εσείς έχετε τέτοιο αγγείο στο σπίτι;
-Γιατί το χρησιμοποιούσαν;
-Σε ποιόν άραγε να ανήκει…Υπάρχει κάποιο στοιχείο που μπορεί να μας βοηθήσει;(εντοπισμός κάρτας που αναγράφει το όνομα)
-Τι γράφει η κάρτα;
-Έχετε ξανακούσει αυτό το όνομα;

Ξεκινά η αφήγηση μύθου… (Προσπάθησα όσο τον δυνατό να είμαι κοντά στο μύθο. Ωστόσο έχει γίνει μια μικρή παραλλαγή για να δώσω το χώρο και το χρόνο που θέλω να εστιάσω για να μην μπερδευτούν με πολλά πρόσωπα και γεγονότα)
Εμένα η λέξη Πανδώρα μου θυμίζει έναν παλιό μύθο που μου είχε πει η γιαγιά μου, όταν ήμουν μικρή. Ο μύθος αυτός είναι  πολύ παλιός, φτάνει μέχρι τα αρχαία χρόνια… Υπήρχε λέει την εποχή εκείνη ένας φοβερός και ξακουστός  γλύπτης. Ό,τι έπιανε στα χέρια του, το μεταμόρφωνε. Με χώμα και νερό έφτιαχνε γλυπτά σπάνιας ομορφιάς. Ήταν τόσο αληθινά που νόμιζες ότι θα σου μιλήσουν. Η φήμη του μέχρι τους θεούς του Ολύμπου είχε φτάσει. Έτσι μια μέρα εμφανίστηκε στο εργαστήριό του ο Δίας. «Καλημέρα Ήφαιστε… Τελικά η φήμη σου είναι αληθινή! Ο Ερμής με πληροφόρησε ότι κάνεις εξαιρετική δουλειά!» «Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια! Πως μπορώ να σου φανώ χρήσιμος;» «Έχω μια αποστολή να σου αναθέσω. Θέλω μέσα σε τρείς μέρες να μου έχεις φτιάξει ένα πλάσμα που να χει ανθρώπινη μορφή για να το κάνω δώρο στους ανθρώπους» «Τιμή μου! Η επιθυμία σου θα πραγματοποιηθεί»
Ο Ήφαιστος λοιπόν πάλευε μέρα νύχτα με χώμα και νερό για να το ολοκληρώσει. Τελικά την τρίτη μέρα το γλυπτό σχηματίστηκε, πήρε ανθρώπινη μορφή. Ω! Δεν πίστευε στα μάτια του με το πλάσμα που είχε φτιάξει. Έμοιαζε με γυναίκα, ήταν τόσο όμορφη! Σε λίγο καταφθάνει ο Δίας με τον Ερμή. Μόλις την αντίκρισαν έμειναν έκπληκτοι από την εκτυφλωτική ομορφιά της. Της έδωσαν το όνομα Πανδώρα, γιατί πάνω της συγκέντρωνε όλες τις αρετές του κόσμου. «Θέλω μια τελευταία χάρη είπε ο Δίας στον γλύπτη. Θέλω και ένα πήλινο αγγείο για να το δώσω στην Πανδώρα». Έτσι και έγινε. Ο Ήφαιστος του δίνει ένα αγγείο από τη συλλογή του, ο Δίας τον ευχαριστεί και αποχωρούν με τον Ερμή και την Πανδώρα. Στο δρόμο καθώς πήγαιναν προς το μέρος όπου κατοικούσαν οι άνθρωποι, λέει ο Δίας στην Πανδώρα «Ήρθε η ώρα να σ’αφήσουμε.. όμως θα σου δώσω μια συμβουλή, μην ανοίξεις ποτέ αυτό το αγγείο γιατί μέσα κρύβονται δώρα πολύτιμα για τους ανθρώπους, να το προσέχεις! Η Πανδώρα αν και βρισκόταν σε μεγάλο δίλημμα, δεν κράτησε την υπόσχεσή της.‘Άνοιξε το αγγείο και από μέσα άρχισαν να ξεχύνονται τα δώρα. Δεν ήξερε τι να κάνει! Έτσι το έκλεισε με το καπάκι και μέσα παγιδεύτηκε το τελευταίο δώρο…

Που να βρίσκεται η Πανδώρα; Τι να απέγιναν τα δώρα; Τι δώρα να ήταν άραγε; Ποιό δώρο να παγιδεύτηκε μέσα στο κουτί;

Γ. Δημιουργία Θεατρικού-Νέου Περιβάλλοντος

Πρώτες επισημάνσεις για την εξέλιξη της ιστορίας(Διάρκεια 10’)

Ακολουθεί μια σύντομη συζήτηση, εκτός θεατρικού ρόλου, για τους χαρακτήρες και τη ζωή τους, εντοπίζουμε τις  χωροχρονικές συνθήκες και ορίζουμε το εστιακό κέντρο που θα επικεντρωθούμε.


Δημιουργία δράσης και στοχασμού. Εφαρμογή θεατρικών τεχνικών διερεύνησης και ανάπτυξης της ιστορίας

Τεχνική: αισθησιοκινητική δράση-αναπαράσταση λόγου με κίνηση-παντομίμα, καθοδηγούμενη φαντασία, Διάρκεια 20’

Πριν τα ανακαλύψουμε όλα αυτά τι θα λέγατε να πηγαίναμε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο στο εργαστήρι του γλύπτη… Πώς θα μπορούσαμε να ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο; Με ποιο τρόπο; (ακούμε ιδέες και αυτοσχεδιάζουμε)
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ –Τι θα λέγατε να μπαίναμε στη σβούρα του χρόνου! Πιανόμαστε χέρι με χέρι, γυρίζουμε γύρω-γύρω και λέμε τη μαγική φράση «γύρω-γύρω όλοι στη μέση η γη μας όλη, το χρόνο πίσω θα γυρίσω όλα να τα ξαναζήσω…»

Η μουσική ξεκινάει… Είναι πολύ πρωί. Μόλις η νύχτα έχει αποχαιρετήσει την μέρα. Σιγά σιγά ο ήλιος έχει αρχίσει να σκαρφαλώνει για να ανέβει ψηλά στον ουρανό. Είναι η ώρα που οι γλύπτες φτάνουν στο εργαστήριο. Το πρώτο πράγμα που κάνουν μόλις μπουν μέσα είναι να ανοίξουν τα  ξύλινα παράθυρα να μπει το φώς και ο καθαρός αέρας. Έπειτα παίρνουν τις στάμνες. Κάπου εκεί πρέπει να βρίσκονται μερικές… και πηγαίνουν στη βρύση. Κάπου εδώ βρίσκεται και η βρύση την εντοπίσατε; Αφού γεμίσουν τις στάμνες με το νερό… τις κρατούν στα χέρια τους πολύ προσεχτικά… έχουν βάρος και χρειάζονται δύναμη για να τις σηκώσεις! Ωπ! μόλις χύθηκε από κάποιον λίγο νερό… Να βρούμε κάτι να σκουπίσουμε το πάτωμα… και αφού ακουμπήσουμε τις  στάμνες πάνω στους πάγκους μας είναι ώρα να καθαρίσουμε το χώρο μας… έχει λερωθεί από χθες με λάσπη. Φέρτε τις σκούπες για να σκουπίσουμε! Και τώρα χρειαζόμαστε να φέρουμε και το δεύτερο υλικό στο πάγκο μας για να φτιάξουμε τον πηλό. Ποιο να ‘ναι αυτό και που θα το βρούμε; (ακούμε ιδέες για το πως φτιάχνετε ο πηλός) Εάν βρουν το χώμα… συνεχίζουμε και  ρωτάμε που θα το βρούμε και πώς θα το πάρουμε;
«..Μπορείτε να ξεκινήστε!…αφήστε τα χέρια σας ελεύθερα να αφεθούν στη φαντασία σας και φτιάξε ο καθένας το δικό του άγαλμα….»

Τεχνική. Ανίχνευση της σκέψης και της κοινωνικής κατάστασης-εξοικείωση με τον ρόλο του γλύπτη, Διάρκεια 10’

Κάποια στιγμή η δράση διακόπτεται άπ’τον εμψυχωτή-δάσκαλο και ζήτα πληροφορίες για την ταυτότητα τους «Ποιος είσαι; Τι κάνεις; Που βρίσκεσαι; Πως σε λένε; Τι φτιάχνεις; Ποιά είναι ακριβώς η δουλειά σου; Πόσο καιρό έρχεσαι εδώ; Πώς αισθάνεσαι; Τι γνωρίζεις για την Πανδώρα; Ξέρεις που να βρίσκεται; Πως ήταν, την είχες δει;»

Τεχνική. Αισθησιοκινητική δράση-Καθοδηγούμενη φαντασία-εξοικείωση με το ρόλο του αγάλματος, Διάρκεια 10’

«Απίστευτο! Τα αγάλματα είναι ζωντανά δες πως κινούνται, πώς μιλούν… φαίνονται χαρούμενα και γελούν!» Αφήνουμε τα παιδιά να κινηθούν στο μουσικό,  γλωσσικό και φαντασιακό περιβάλλον που διαμόρφωσε ο εμψυχωτής.

Τεχνική. Ανίχνευση της σκέψης και της κοινωνικής κατάστασης-ρόλος άγαλμα, Διάρκεια 15’

Κάποια στιγμή η δράση διακόπτεται άπ’τον εμψυχωτή-δάσκαλο και ζήτα πληροφορίες για την ταυτότητα τους «Ποιος είσαι; Τι κάνεις εδώ; Ποιός σε έφτιαξε; Είσαι μόνος; Έχεις φίλους; Πώς αισθάνεσαι; Πόσο καιρό βρίσκεσαι εδώ; Την νύχτα όταν το εργαστήριο κλείνει τι κάνεις; Πότε ζωντανεύεις; Τι γνωρίζεις για το αγγείο; Πώς ήταν; Τι σχέση είχατε τα αγάλματα με το αγγείο; Τί δώρα να έκρυβε μέσα; Που να ναι τώρα?»



STOP!(Μπορεί να γίνει και μ’ένα ήχο-ειδοποίηση που θα χουμε ορίσει εξαρχής) Ο χρόνος έληξε και πρέπει να επιστρέψουμε στο παρόν… ξανά στη σβούρα του χρόνου ή μπορούμε να δοκιμάσουμε να γυρίσουμε μ’ένα διαφορετικό τρόπο που θα προτείνουν τα παιδιά.

Αξιολόγηση της προηγούμενης φάσης - συλλογή  και επεξεργασία δεδομένων (περίγραμμα χαρακτήρα-συνέντευξη-καρέκλα των αποκαλύψεων) Διάρκεια 30’

-Καθόμαστε σε κύκλο  όπου γίνεται συζήτηση για την εμπειρία μας απ’τό ταξίδι στο χρόνο, πώς νιώσαμε και έπειτα ο εμψυχωτής φέρνει ξανά το αγγείο για να σχηματίσουν τα παιδιά το περίγραμμά του ή να αφήσουν το ίχνος του πάνω σε χαρτί του μέτρου. Στην εξωτερική πλευρά του θα συμπληρώσουν τα στοιχεία που έχουν σχέση με το αντικείμενο (από ποιον φτιάχτηκε,  για ποιο λόγο,  πώς φτιάχτηκε, το υλικό, το σχήμα, το μέγεθος) και μέσα στο περίγραμμα ό,τι μπορεί να κρύβει μέσα του και να σχετίζεται με το μύθο. Μπορούμε βέβαια αν θέλουμε μέσα από ερωτήσεις το εσωτερικό τμήμα του αγγείου να προσωποποιηθεί και να καταλήξει σε ερωτήσεις  όπως «εάν το αγγείο ήταν ένας ζωντανός οργανισμός τι θα έκρυβε μέσα του;» « Εμείς τι κρύβουμε μέσα μας;»

-‘Έπειτα μπορούμε να μοιράσουμε χαρτιά και να υποθέσουμε πως εάν παίρναμε συνέντευξη από το αγγείο τι θα το ρωτούσαμε;

-Μετά ένα παιδί μπορεί να κάθεται στο ύψωμα που ήταν τοποθετημένο αρχικά το αγγείο και τα υπόλοιπα παιδιά να του θέτουν τις ερωτήσεις και αυτό στο ρόλο του αγγείου να απαντά.

Δ. Αξιολόγηση

Τεχνική. Δάσκαλος σε ρόλο- καθοδηγούμενη φαντασία-φωναχτές σκέψει, διάδρομος συνείδησης, Διάρκεια 20’

Ο εμψυχωτής φέρνει στην ομάδα μερικά κομμάτια πηλού ως δώρο, τα οποία τα έδωσε ο γλύπτης στον ίδιο λίγο πριν φύγουν απ’τό εργαστήρι του, για να τους ευχαριστήσει που έκαναν αυτό το μεγάλο ταξίδι πίσω στο χρόνο για να τον επισκεφτούν. Μπορεί να τους πει… «Καθώς έφευγα μου έδωσε μια συμβουλή: το κομμάτι που κρατάτε στα χέρια σας είναι πολύτιμο, είναι δικό σας, είναι κομμάτι της ψυχής σας, της σκέψης σας. Αφήστε την σκέψη σας να σας οδηγήσει, να οδηγήσει την κίνηση των χεριών, των δακτύλων σας για να φτιάξει κάτι όπου μέσα του θα φυλάξει μια ευχή ξεχωριστή που θα θέλατε να πραγματοποιήσετε…

Κάθε παιδί μπορεί να πειραματιστεί με τον πηλό, να νιώσει την υφή του, την μυρωδιά του και με τη φαντασία του φτιάχνει τη δική του  πήλινη μορφή. Μετά μπορεί ο καθένας να παρουσιάσει την κατασκευή του λέγοντας και την ευχή που θα ήθελε να πραγματοποιήσει.

Στο τέλος ο εμψυχωτής μπορεί να θέσει το ερώτημα- δίλημμα «εσύ τι θα έκανες εάν ήσουν στη θέση την Πανδώρας, θα άνοιγες ή όχι το κουτί και γιατί;» Στο σημείο αυτό μπορεί να γίνει «ο διάδρομος της συνείδησης»

Όποια απόφαση και εάν πάρεις,  ποτέ μην μετανιώσεις για αυτή να είσαι περήφανος/η  γιατί είχες το θάρρος και την τόλμησες…Καλύτερα να μετανιώσεις για κάτι που έκανες παρά για κάτι που δεν έκανες….Η περιέργεια είναι το κίνητρο για τη γνώση. Η γνώση πολλές φορές φέρνει πόνο και θέλει θυσίες αλλά μέσα σου κρατάς το τελευταίο δώρο της Πανδώρας την ελπίδα όπου σου δίνει τη δύναμη να συνεχίζεις και να προσπαθείς να γίνεις καλύτερος άνθρωπος….




31 Ιανουαρίου 2012
Ζωλίνα Ποδαρά